maandag 17 september 2012

“Veroordeling Congolese rebellenleider Lubanga mijlpaal”

Gepubliceerd door OneWorld op 11 juli 2012

Het Internationaal Strafhof heeft dinsdag een straf van 14 jaar cel opgelegd aan Thomas Lubanga. Lubanga werd in maart al schuldig bevonden aan het ronselen en inzetten van kindsoldaten jonger dan 15 jaar. Ondanks dat hij altijd volgehouden heeft onschuldig te zijn, hoorde hij zijn vonnis vandaag gelaten aan.

Lees hier meer: http://www.oneworld.nl/lezen/nieuws/veroordeling-congolese-rebellenleider-lubanga-mijlpaal 

De gewelddadige opruiming van Braziliaanse favela's

Gepubliceerd door VersPers op 8 mei 2012

Wie films als ‘Tropa de Elite’ en ‘City of God’ heeft gezien blijft waarschijnlijk het liefst zo ver mogelijk van favela’s vandaan. De sloppenwijken van Brazilië hebben een slechte reputatie. Ze roepen bij velen beelden op van gewelddadige bandieten, corrupte politie en hopeloze mensen. De laatste jaren heeft de Braziliaanse overheid echter haar best gedaan de omstandigheden in de slechtste wijken van de grote steden te verbeteren. Is dit gelukt?

Brazilië is niet meer de slapende reus die het jarenlang was. Het land is nu een serieuze factor in de wereld. De Braziliaanse economie groeide, maar de armoede nam niet af. De voormalige president Luiz Inácio Lula da Silva, ook wel Lula genaamd, bracht hier verandering in. Hij zette in 2003, het eerste jaar van zijn presidentschap, een groot programma op om hier iets aan te doen: de Bolsa Família. Deze ‘familiebeurs’ geeft arme gezinnen geld. Voorwaarde hiervoor is dat hun kinderen naar school gaan en gevaccineerd zijn. Arme gezinnen met een inkomen van minder dan 60 euro krijgen per maand 5 euro per schoolgaand kind, tot een maximum van drie kinderen. Voor ‘extreem arme’ gezinnen met een inkomen lager dan zo’n 30 euro per maand is er een basisuitkering van ook ongeveer 30 euro. Hier zijn geen voorwaarden aan verbonden. 


De 26-jarige Ricardo Souza woont in Heliópolis; de grootste favela van Sao Paulo met naar schatting 100.000 inwoners. “Eigenlijk is er hier de afgelopen jaren zoveel verbeterd dat je Heliópolis nauwelijks nog een favela kunt noemen”, zegt de trotse man. Ricardo slijt zijn dagen bij het lokale radiostation, wat zijn grote passie is. Radio Heliópolis maakt sinds 1997 verschillende radioprogramma’s voor de wijk die iedereen kan beluisteren. Hierdoor weet Ricardo precies wat er in Heliópolis gebeurt. “De Bolsa Família werkt. Veel kinderen gaan nu naar school. Eerst deden ze dat niet en zag je ze veel vaker op straat.” Ricardo is hier erg blij mee. Maar meer scholing is niet het enige dat veranderd is in zijn wijk. “We hebben nu elektriciteit, dat is echt een grote verandering. Ook zijn veel huizen en de sanitaire voorzieningen verbeterd waardoor een hoop ziektes worden voorkomen”, legt hij uit.

Bovendien is er draadloos internet in de hele wijk. “Je kunt voelen dat er dingen zijn veranderd. De atmosfeer in de wijk is echt anders”, voegt hij met een grote glimlach toe. Maar is het er ook leuker nu? Daar moet Ricardo even over nadenken. “Vandaag is er meer onderwijs en betere communicatie, dus nu is het beter”, zegt hij aarzelend.

Heliópolis is niet de enige plek in Brazilië waar gezinnen gesteund worden door de Bolsa Família. In totaal maken meer dan 11 miljoen gezinnen gebruik van het subsidieprogramma. Dat kost de Braziliaanse overheid ongeveer 0,5 procent van het Bruto Binnenlands Product. De resultaten van het beleid zijn goed merkbaar. De armoede in Brazilië neemt al vanaf 1994 af, dit is sinds 2003 in versnelling geraakt. In 2009 bedroeg het aantal ‘armen’ 20 procent van de bevolking en het aantal ‘extreem armen’ 7,3 procent; het laagste percentage in de moderne geschiedenis van Brazilië. Deze cijfers komen voor een groot deel door de Bolsa Família. Maar ook andere factoren zoals het verhogen van het minimumloon en investeringen in onderwijs hebben de armoede in Brazilië teruggebracht. De Wereldbank is lovend over het initiatief. Voormalig president Wolfowitz ziet de Bolsa Família als een ‘effectief sociaal beleid’ en gaat er prat op dat dit als voorbeeld dient voor veel andere landen in hun armoedebestrijding.

Criminaliteit

De armoede in Brazilië en in de favela’s daalt. Sanitaire voorzieningen worden beter en huizen en wegen ook. Wat dat betreft gaat het de goede kant op. Maar armoede en slechte voorzieningen waren of zijn niet het enige probleem. Vooral de criminaliteit in de wijken schrikt mensen af. De politie in Rio de Janeiro en Sao Paulo maken 1.500 keer meer dodelijke slachtoffers dan de politie in de Verenigde Staten. Georganiseerde misdaad, lokale bendes, maar ook corrupte (ex-)politiemensen zorgen voor het grote geweld in de favela’s. In praktijk zijn zij het die de dienst uitmaken. De overheid krijgt vaak het verwijt de andere kant op te kijken. Wanneer de overheid wel ingrijpt gaat dit niet zachtzinnig. 





Zo ook op 27 juli 2007 in de favela Complexo do Alemão in Rio de Janeiro. Een paar dagen voordat in deze stad zowel Live Earth als de Pan-Amerika Spelen beginnen valt de militaire politie de wijk binnen om een aantal drugsbendes op te rollen. De politie gaat nogal onbezonnen te werk. Er komen 19 mensen om het leven en velen raken gewond. Tot het einde van de Spelen blijft Complexo do Alemão belegerd. Later blijkt dat maar liefst 11 van de 19 doden niets met het drugsgeweld te maken hadden. Ook zouden er onder de gewonden een aantal jonge kinderen zijn. De ophef hierover in de wijk is nog steeds groot. “Sommige mensen zijn gewoon van achteren neergeschoten”, vertelt Lucia Cabral. Ze is leider van de wijk. Bovendien is de vrouw een link tussen publieke instellingen en de bewoners.

Cabral geeft les, begeleidt gezondheidsprogramma’s en zet zich in voor de mensenrechten in de favela. Ze heeft de heftige politie-inval in haar buurt gezien en zal binnenkort getuigen in de rechtbank. “Het is belachelijk dat de wijk bezet werd. Dat doe je in tijden van oorlog, maar niet hier! De militaire politie is veel te gewelddadig. Dat maakt de mensen hier alleen maar bozer. De normale politie moet de leiding nemen, ondanks alle corruptie”, legt de boze vrouw uit.

Haar pleidooi heeft weinig effect. Afgelopen november was de militaire politie opnieuw in de wijk. De actie was onderdeel van een enorme operatie om favela’s te ‘pacificeren’. De politie probeert door hard optreden drugsbendes de wijk uit te krijgen en het geweld uit te bannen. Legertrucks rijden eromheen en zwaarbewapende militairen patrouilleren door de straat. “Het is een show voor de media! De politie staat alleen aan de rand van de wijk, maar binnen gaan de drugshandel en het geweld gewoon door”, tiert Cabral.

Het is een veel gehoorde kritiek op de ’pacificatie’ van de favela’s. Met het oog op het aankomende WK Voetbal (2014) en de Olympische Spelen (2016) in Brazilië wil de overheid vooral uitstralen dat iedereen veilig is en iedereen welkom is. “Daarom líjkt het nu alsof ze hard optreden, maar een blik militairen opentrekken is natuurlijk geen structurele oplossing.” Cabral verwacht dan ook niet dat de acties succesvol zullen zijn. “Natuurlijk houden drugsbendes zich wel in als militairen de wijk omsingelen. Iedereen weet dat ze gericht schieten. Maar zodra die militairen weggaan, gaan de drugshandel en het bijbehorende bendegeweld gewoon weer door”, voorspelt ze.

De overheid belooft echter jaren te blijven in de favela’s. Sinds 2009 is er een speciale politie-eenheid opgericht die de wijken moet pacificeren. De UPP (Paciferende Politie eenheid) combineert permanente aanwezigheid en grootschalige invallen met sociale programma’s. En dat lijkt te werken. Veel bandieten vertrekken. De handel in drugs zal niet helemaal stoppen. Maar het doel van de UPP is om het geweld dat er in Brazilië mee gepaard gaat en de controle van bendes op de samenleving te doen verdwijnen.

Na de Olympische Spelen in 2016 kan de balans pas worden opgemaakt. Na de Spelen ebt wellicht ook de media-aandacht voor de favela’s weg en zal de scoredrang van politici verminderen.  

Wordt de Sahel de nieuwe Hoorn van Afrika?

Gepubliceerd door OneWorld op 7 april 2012

Extreme droogte in de regio verpestte de oogst in 2011 en veroorzaakt enorme voedseltekorten voor miljoenen mensen. Hebben we dit niet eerder gezien..?

Verder lezen en reageren? http://www.oneworld.nl/lezen/nieuws/wordt-de-sahel-de-nieuwe-hoorn-van-afrika

Is Brazilië nog een homoparadijs?

Gepubliceerd door VersPers op 19 maart 2012
en een ingekorte versie door JOIN magazine editie 2012

Rio de Janeiro staat bekend als ‘gay capital’ van Zuid-Amerika, en in Sao Paulo vindt elk jaar de grootste gay pride ter wereld plaats. Brazilië heeft de reputatie één van de homovriendelijkste landen ter wereld te zijn. Maar schijn bedriegt. Ondanks dat op Braziliaanse stranden en in het uitgaansleven veel homo’s kunnen zijn wie ze zijn, is er de laatste jaren steeds meer geweld tegen hen. 


“Natuurlijk heb ik niets tegen homo’s, ik heb alleen iets tegen de excessieve privileges die ze hebben.” Carlos Apolinário is gemeenteraadslid in de miljoenenstad Sao Paulo. Hij haalde wereldwijd het nieuws met zijn plan om een ‘hetero pride’ te organiseren door één van de drukste en bekendste straten van de Braziliaanse metropool. Eind 2011 werd bekend dat zijn plan niet doorgaat, maar Apolinário is nog steeds fervent pleiter voor een hetero pride. “Het is toch raar dat een optocht ter ere van Jezus niet meer door de Avenida Paulista mag gaan en de gay pride wel? Homo’s worden dus bevoorrecht en dáár ben ik tegen”, zegt Apolinário stellig. “Kijk, homo zijn is een recht, niet een voorrecht. Sommige homo’s doen alsof het een voorrecht is om homo te zijn en denken zelfs dat ze bijzonderder zijn dan vrouwen”, zegt Apolinário minachtend.



Marcel, 21 jaar, uit Sao Paulo windt zich erg op over het conservatieve gemeenteraadslid. “Dit was zo’n ontzettend dom en gestoord idee! Hetero’s hebben nooit geleden onder vooroordelen dus waarom zouden zij een parade organiseren om te tonen wie ze zijn en dat ze daar trots op zijn? Bewegingen, zoals de homobeweging, die opkomen voor hun rechten als minderheid zijn altijd belangrijk geweest in de geschiedenis. Kijk maar naar vrouwenbewegingen of zwarten in bijvoorbeeld de VS. Het slaat nergens op om als dominante groep op te komen voor je rechten”, tiert de jonge homo. De 23 jaar oude Arthur, ook homoseksueel, was teleurgesteld toen hij hoorde over het plan van Apolinário. “Eerst zeg ik het als een grap. Alsof iedereen opeens homo wordt als je een gay pride organiseert. Maar toen ik er over na ging denken, werd ik toch wel boos. Zo’n hetero pride zou de haat tegen homoseksuelen alleen maar promoten en bijdragen aan het geweld tegen ons, wat de laatste tijd toch al steeds vaker voorkomt.”


Volgens de homorechtenorganisatie GGB werden er in 2010 260 homo’s en lesbiennes vermoord in Brazilië. Dat is een stijging van 31 procent in vergelijking met 2009. De meesten werden door een familielid gedood. Marcel ziet een verschil tussen het platteland en de grote stad. “In plattelandsgebieden is de acceptatie van homo’s een stuk minder. Daar is veel minder ruimte om homoseksueel te zijn. Ik vermoed dan ook dat de meeste van die moorden door familieleden in de meer rurale gebieden van Brazilië zijn gepleegd.” Arthur is het met hem eens. “Ik leef eigenlijk in een soort bubble. Mijn vrienden en kennissen zitten bijna allemaal in de design- of filmwereld waar homoseksualiteit heel normaal is, maar ik hoor en lees steeds vaker vreselijke verhalen over geweld tegen homo’s.”

Volgens Allex (25 jaar) is het opkomende protestantisme in Brazilië één van de oorzaken van de groeiende aversie tegen homo’s. In het land waar wereldwijd de meeste katholieken wonen, groeit het protestantisme. “Ik maak me daar grote zorgen over”, zegt Allex ernstig. “Veel protestanten zijn namelijk radicaler dan katholieken in hun opvatting over mensen die anders zijn. Ik vind Apolinário daar echt een klassiek voorbeeld van. Hij is een man die stilstaat in de tijd en de kerk gebruikt als een wapen tegen homo’s. Zo is hij ook voorstander van speciale klinieken voor homoseksuele mannen die daar weer hetero worden! Dat is natuurlijk belachelijk, want een jongere die homo is zal dat ook zijn als hij volwassen is.”




Apolinário, een overtuigd evangelist, is hiernaast ook tegen het homohuwelijk en adoptie door homostellen. “Je moet aan het kind denken en niet aan de ouders. Wat zal er met het kind gebeuren als het opgevoed wordt door twee mannen?” Apolinário denkt er liever niet over na. Het gemeenteraadslid is niet de enige politicus die conservatief is als het om homorechten gaat. Op nationaal niveau groeit de invloed van religieus rechtse partijen.


Sinds bijna een jaar mogen homostellen een geregistreerd partnerschap aangaan. “Hier heb ik lang op gehoopt”, zegt Allex verheugd, “maar op andere punten is de homo-emancipatie in minder goede handen bij Roussef (de huidige president van Brazilië, red.).” De jonge homoseksueel doelt op een wet die discriminatie op grond van seksuele geaardheid gelijk zou stellen aan discriminatie vanwege huidskleur of geloof. “Door invloed van veel christenen is de stemming daarover nu voor onbepaalde tijd uitgesteld. En dat komt hen goed uit, want er zijn genoeg preken en haatspeeches tegen ons die, als de wet er wel zou zijn, gevangenisstraf zouden betekenen!” Niet alleen in kerken wordt gepreekt tegen homoseksualiteit. Dit gebeurt soms ook in het parlement. Zo zei parlementariër Bolsonaro, van de rechts-conservatieve partij PP, onlangs dat mannen met een stoornis (waar hij homoseksualiteit mee bedoelt) op de juiste weg geholpen moeten worden, zelfs als dat klappen vergt.

Toch blijft Allex hoop houden op verbetering van homo-emancipatie. “Dat is erg lastig, maar het allerbelangrijkste is denk ik educatie. In veel families is homoseksualiteit een taboe, dus als we op scholen dan de discussie over homoseksualiteit kunnen voeren zou dat al erg helpen”, zegt hij optimistisch. Maar ook een lespakket dat homoseksualiteit bespreekbaar zou moeten maken op scholen, is door Roussef niet in praktijk gebracht…


Kan Afrika zichzelf voeden?

Gepubliceerd door OneWorld op 21 februari 2012

Moet Afrika aan de grootschalige veeteelt of moet het juist van de kleine boer komen? Daarover verschilden de meningen  bij de tweede aflevering van It’s the Food Stupid op 12 februari.

lees verder en reageer: http://www.oneworld.nl/lezen/nieuws/kan-afrika-zichzelf-voeden

Favelatour in Rio

Gepubliceerd door OneWorld op 10 december 2012

Toeristen die op vakantie gaan in Brazilië bezoeken niet alleen het strand, maar ook de sloppenwijk. Journalist Lindy Janssen maakte een tour door de favela's van Rio de Janeiro.

Lees hier verder: 
http://www.oneworld.nl/lezen/reportage/favelatour-rio